Czy wiesz, co pijesz?
Kompendium wiedzy o zanieczyszczeniach w wodzie.
Usuwanie Biofilmu Eliminacja Bakterii Legionelli a Kwas Podchlorawy w Układach Ciepłej Wody Użytkowej
Dodano 08-02-2021 przez Jacek Gąsiorowski
Woda to niezastąpiony element potrzebny do przeprowadzenia wielu procesów oraz technologii produkcyjnych. Jej przydatność uzależniona jest od właściwości fizyczno-chemicznych. Prawidłowe jej cechy uzyskuje się poprzez właściwie dobraną technologię oczyszczania. Dzięki temu można uzyskać wodę charakteryzującą się np. odpowiednią twardością czy odpowiednią czystością biologiczną. Dezynfekcja instalacji ciepłej wody użytkowej ukierunkowana jest na eliminację bakterii Legionella. Pałeczki tej bakterii mają średnicę od 0,2 do 0,7 µm i długość od 2 do 6 µm. Występują zarówno w naturalnym środowisku wodnym jak i w systemach dystrybucji wody. 
Do tej pory znane są 42 gatunki bakterii Legionella, z których wydzielono 64 grupy serologiczne. Aż 17 odmian powoduje u ludzi zachorowania. Wszystkie gatunki Legionella sa patogenne dla człowieka, lecz za najgroźniejszą z nich uważa się Legionellę pneumophila (około 80 – 90% zachorowań). Rocznie w Polsce odnotowuje się od 1000 do 1300 zachorowań, wśród których śmiertelność zawiera się w przedziale 5 – 30%. Naturalnym środowiskiem tych bakterii są śródlądowe wody powierzchniowe i wody gruntowe, strefy przybrzeżne wód morskich oraz gleba. Spotykane są zazwyczaj z innymi bakteriami heterotroficznymi (np. Flavobacterium, Alcaligener, Actinetobacter), grzybami, glonami i pierwotniakami. Bakterie Legionella mają dużą zdolność adaptacji do różnych warunków środowiskowych. Niezbędne do wzrostu substancje bakterie te pobierają z żywych lub obumarłych komórek towarzyszącym im mikroorganizmów żyjących w szlamie np. w podgrzewaczach, w szlamie anodowym lub w produktach korozji. Rozwijają się również w pojedynczych wżerach korozyjnych.
Szczególnie dobre warunki do namnażania spotyka się w układach przygotowania i instalacjach ciepłej wody użytkowej. Jeśli skażenie dotyczy jednego elementu instalacji czy armatury mówi się o incydentalnym skażeniu. Wówczas zmniejszenie koncentracji bakterii można dokonać poprzez umycie i oczyszczenie z kamienia oraz produktów korozji armatury, wymianę uszczelek lub użycie silnego strumienia wody. Natomiast w przypadku gdy w instalacji wody ciepłej są miejsca gdzie bakterie Legionella ciągle się namnażają i są ciągle wypłukiwane jest to definiowane jako systematyczne skażenie.
Naukowcy Pietsch i Wermer zaproponowali dla wszystkich instalacji wodnych ocenę ryzyka i częstość kontroli ciepłej wody przy różnych zastosowaniach w zależności od liczby kolonii bakterii Legionella. Ocenę tą przedstawia poniższa tabela:
Ocena ryzyka i częstość kontroli ciepłej wody przy różnych zastosowaniach w zależności od liczby kolonii bakterii Legionella
|
Liczba komórek Legionella w obrębie próbki |
Ocena ryzyka |
Rodzaj zastosowania |
Częstość kontroli |
|
Każda obecność Legionella stanowi zagrożenie |
przy bezpośrednim wprowadzeniu do płuc, np.: podczas inhalacji czy odsysania |
w tych wypadkach wodę wodociągową należy natychmiast zastąpić sterylną |
|
|
≤ 104 / l |
nie ma ryzyka |
woda do picia woda do pryszniców |
4 / rok |
|
104 - 105 / l |
nie ma ryzyka |
woda do picia woda do pryszniców |
4 / rok |
|
Uwaga: przy utrzymującym się zanieczyszczeniu podczas kolejnych badań można zalecić czyszczenie i dezynfekcję |
|||
|
105 - 106 / l |
nie ma ryzyka ewentualne ryzyko |
woda do picia woda do pryszniców |
w krótkich odstępach czasu |
|
Uwaga: przy utrzymującym się zanieczyszczeniu woda nie nadaje się do pryszniców, zachodzi konieczność czyszczenia i dezynfekcji urządzeń i całej sieci |
|||
|
> 106 / l |
ewentualne ryzyko |
woda do picia (wdychanie) |
|
|
zagrożenie |
woda do pryszniców |
||
|
Uwaga: natychmiast należy powtórzyć badanie, przy potwierdzeniu należy natychmiast wyłączyć sieć i przystąpić do sanityzacji |
|||
W kolejnej tabeli podano procedury postępowania zależnie od wyniku badania bakteriologicznego wody w instalacji wodociągowej obiektów służby zdrowia:
Procedury postępowania w zależności od wyniku badania bakteriologicznego wody w instalacji wodociągowej obiektów służby zdrowia
|
Liczba Legionella sp. w 1000 ml |
Postępowanie |
Częstotliwość kontroli |
|
≤ 102 |
Nie należy używać w obszarach podwyższonego ryzyka, np.: na oddziałach transplantologii, onkologii. System poza kontrolą – poza obszarami podwyższonego ryzyka nie ma ograniczeń w stosowaniu. |
1 / rok |
|
102 - 104 |
Nie należy używać do urządzeń medyczno-technicznych, również do ich mycia. |
2 / rok |
|
> 104 |
Całkowite ograniczenie w użytkowaniu wody Natychmiast poddać cały system wodny oraz urządzenia nawilżające zabiegom czyszczenia i dezynfekcji |
4 / rok |
|
Uwaga: dezynfekcja powinna zostać podjęta zawsze w przypadku wykrycia obecności Legionella pneumophilia serogrupy 1 |
||
Rozwojowi bakterii Legionella sprzyja głównie niska temperatura ciepłej wody w podgrzewaczach i zasobnikach przy długich cyklach jej przetrzymywania oraz tworzące się w wyniku zaniedbań przy ich czyszczeniu i konserwacji z biofilmu oraz osadu.
Biofilmem nazywa się trójwymiarową kolonię bakterii zawartych w macierzy zewnątrzkomórkowych polimerów wykazująca zdolność adhezji do powierzchni stałych oraz do siebie nawzajem. Mikroorganizmy tworzące biofilm chronią się przed degradującymi czynnikami środowiskowymi poprzez formowanie matrycy biofilmu. Praktycznie na każdej powierzchni mającej kontakt z wodą powstaje biofilm będący zagrożeniem dla higieny. Jego okres powstawania oraz grubość może być różna. Zwarta struktura biofilmu jest trudna do usunięcia. Do głównych mechanizmów warunkujących odporność biofilmu na środki dezynfekcyjne zalicza się strukturę biofilmu oraz spowolniony wzrost komórek współtworzących biofilm. Powierzchnie rurociągów muszą być odpowiednio wykończone. Ich chropowatość nie powinna przekraczać 0,8 µm.
W związku z powyższym, niezwykle ważnym aspektem staje się proces dezynfekcji. Pozwoli to na zapobieganie akumulacji materii mikrobiologicznej.
Proces dezynfekcji może być prowadzony jako chemiczny, termiczny lub przy użyciu promieni UV. Recyrkulacja gorącej wody (80oC) powoduje eliminację głównie wolno żyjących drobnoustrojów. Bakterie obecne w biofilmie przeżywają działanie takiej temperatury. Dopiero utrzymanie temperatury powyżej 95oC przez co najmniej 1,5 godziny powoduje redukcję mikroorganizmów, które uległy adhezji do powierzchni stałych. Jednak stosowanie nawet wysokich temperatur może być nieskuteczne w przypadku błon biologicznych utworzonych przez drobnoustroje wytwarzające formy przetrwalnikowe.
Aktualnie dostępnych jest kilka sposobów dezynfekcji chemicznej: chlorem, jonami miedzi i srebra oraz ozonem.
Jednak najczęściej stosowana jest chemiczna metoda dezynfekcji przy użyciu związków chloru. Kluczem do pozbycia się biofilmu jest zastosowanie efektywnie przebadanych i potwierdzonych w swej skuteczności środków dezynfekujących, które są w stanie usunąć zagrożenie mikrobiologiczne z całego układu. Dopiero wyjałowienie wszystkich elementów systemu zapobiegnie niekontrolowanemu namnażaniu się bakterii.
Obecnie obiecującym w tym zakresie wydaje się być kwas podchlorawy (HOCl). Jest to jeden z tlenowych kwasów chloru, stabilny tylko w roztworze wodnym. Jest on rozpuszczalny w wodzie. Posiada silne właściwości utleniające. Ma również zdolność do „odbierania” elektronów z innych związków chemicznych co sprawia, że jest doskonałym środkiem odkażającym. Dokonując zmian w składzie chemicznym niepożądanych wirusów, bakterii, glonów, grzybów i pierwotniaków, skutecznie je zabija. Uznawany jest powszechnie za jeden z najskuteczniejszych środków biobójczych. Kwas podchlorawy (HOCl) jest 80-120 razy bardziej skuteczny w zwalczaniu mikroorganizmów niż podchloryn sodu, którego substancja czynna (-OCl) często nie może przebić się przez ścianę komórkową. Jest zupełnie nieszkodliwy, całkowicie biodegradowalny i hipoalergiczny.
Dzięki ciągłej dezynfekcji przy użyciu tak skutecznego dezynfektantu jakim jest kwas podchlorawy, układ wody ciepłowniczej będzie cały czas wolny od biofilmu oraz chorobotwórczych bakterii, glonów i grzybów. Nie jest wtedy konieczna szokowa dezynfekcja całego układu ani regularnych cotygodniowych kosztownych przegrzewów wody.
Wybierając metodę należy zastanowić się czy obiektem zainteresowania jest dezynfekcja całego układu wody ciepłowniczej i zapobieganie powtórnemu zakażeniu od biofilmu. Użycie kwasu podchlorawego z całą pewnością ten cel osiągnie.
Posiadamy w swojej ofercie rewolucyjne, kompleksowe rozwiązanie technologiczne problemu, jakim jest legionella i kamienia kotłowy. Technologia ta skierowana jest dla hoteli i dużych obiektów publicznych.
Instalując naszą technologię sam się przekonasz, jak niedrogo można rozwiązać poważny problem kamienia i bakterii.
Masz problem zadzwoń 601 724 015 lub napisz jacek@wigo.pl
Na zlecenie przeprowadzamy dezynfekcje obiektów publicznych zapraszamy.
