wszystkie | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | W | Y | Z

  • Woda zasadowa, woda alkaliczna

     Odczyn wody, wartość pH [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

  • Woda podziemna

    Wody występujące w skałach skorupy ziemskiej. Główna ich część pochodzi z infiltracji opadów atmosferycznych (niekiedy także wód powierzchniowych), w małym stopniu z kondensacji pary wodnej w skorupie ziemskiej. Również nieznaczna ich część pochodzi z głębi ziemi przez wydzielanie się pary wodnej z roztworów magmowych lub przez odwodnienie minerałów (wody juwenilne), a także z zachowanych w osadach resztek wód z zanikłych mórz i innych zbiorników wodnych (wody reliktowe). Wody pochodzące z infiltracji przemieszczając się przez strefę aeracji tracą nieznaczną część na skutek związania siłami molekularnymi z ziarnami gruntu (woda błonkowata) oraz zatrzymując się na nieprzepuszczalnych lub słaboprzepuszczalnych wkładkach (woda zawieszona). Pozostała, główna część, dążąc pod wpływem siły ciężkości w głąb skorupy ziemskiej napotyka warstwy wodoszczelne (np. iły) i gromadzi się nad nimi tworząc poziomy wodonośne (Zbiornik wód podziemnych). W zależności od głębokości występowania wód podziemnych oraz rozmieszczenia struktur wodonośnych i utworów otaczających wyróżniamy wody przypowierzchniowe (potocznie nazywane podskórnymi), wody gruntowe, wody wgłębne, wody głębinowe. O gromadzeniu i przewodzeniu wody podziemnej oraz drogach krążenia decyduje charakter litologiczny skał, w których występują wody porowe, wody szczelinowe, wody krasowe, a także złożone wody porowo-szczelinowe i wody szczelinowo-krasowe. Litologia, głębokość i czas przebywania wody w środowisku skalnym kształtuje skład chemiczny i stopień mineralizacji wody (wody słodkie, wody mineralne). W zależności od warunków hydrogeologicznych i klimatycznych kształtują się zasoby wód podziemnych, które w wielu regionach świata stanowią podstawowy surowiec warunkujący rozwój gospodarczy. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

  • Woda radoczynna

    Woda lecznicza, swoista, w której natężenie promieniowania jądrowego rozpuszczonych składników gazowych (głównie Rn) i/lub stałych (głównie Ra) wynosi co najmniej 2 nCi/dm3. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

  • Wody reliktowe, wody szczątkowe, wody pogrzebane, wody kopalne

    Wody uwięzione w skałach, powstałe w dawnych epokach geologicznych, całkowicie izolowane od wpływu czynników zewnętrznych. Genetycznie wyróżnia się wody reliktowe-sedymentacyjne i wody reliktowe-paleoinfiltracyjne. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

  • Woda siarczanowa

    Woda o składzie chemicznym z dominacją jonu siarczanowego. W wielu klasyfikacjach hydrochemicznych dominacja ta oznacza przekroczenie 70% mvali stężeń podstawowych anionów. W. s. o tak wysokich względnych stężeniach siarczanów, spotykane są bardzo rzadko w naturalnych warunkach. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

  • Woda siarczkowa

    Woda lecznicza, swoista zawierająca co najmniej 1 mg/dm3 siarki oznaczanej jodometrycznie występującej w postaci siarkowodoru (H2S), jonu hydrosiarczkowego (S-), wielosiarczków (H2Sx przy x = 26) oraz w jonie tiosiarczanowym (S2O32). [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

  • Woda słodka, woda niskozmineralizowana, woda zwykła

    Woda podziemna o mineralizacji nie przekraczającej 1 g/dm3. W kategorii tej wyróżnia się też wody ultrasłodkie (M < 0,2 g/dm3) oraz akratopegi (0,5 < M < 1 g/dm3). W niektórych państwach górna granica mineralizacji w. s., traktowanej jako woda użytkowa, przesunięta jest do 2 g/dm3 a nawet wyżej. W. s. nie zawsze jest wodą użytkową może np. wykazywać zbyt wysoką promieniotwórczość, zabarwienie itp. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

  • Woda słona

    Woda o mineralizacji ogólnej wynoszącej co najmniej 10 g/dm3, lecz nie przekraczającej 35 g/dm3, której dominującymi składnikami są jony: chlorkowy, sodowy i wapniowy. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

  • Woda słonawa, woda średniozmineralizowana

    Woda o mineralizacji ogólnej wynoszącej co najmniej 3 g/dm3, lecz nie przekraczającej 10 g/dm3, w której składzie występują w różnych proporcjach aniony: wodorowęglanowy HCO3-, siarczanowy SO42- i chlorkowy Cl- oraz kationy: wapniowy Ca2+, magnezowy Mg2+, sodowy Na+ i potasowy K+. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

  • Woda stołowa

    1. Butelkowana naturalna woda mineralna [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

    2. Woda otrzymana po dodaniu do wody źródlanej naturalnej wody mineralnej lub soli mineralnych zawierających jeden lub więcej składników, mających znaczenie fizjologiczne, jak: sód, magnez, wapń, chlorki, siarczany, wodorowęglany. [Dz. U. Nr 120, poz. 1258]

  • Woda swoista, woda specyficzna

    Woda lecznicza zawierająca jeden lub więcej składników farmakologicznie czynnych w ilościach nie niższych niż współczynniki farmakodynamiczne tych składników i/lub woda termalna. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

  • Woda średniozmineralizowana,

     Woda słonawa [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

  • HALOGENOWANE WĘGLOWODORY ALIFATYCZNE

    Są to produkty reakcji halogenów z węglowodorami. Najczęściej występują chlorowane węglowodory (wysoko- i niskocząsteczkowe). Niskocząsteczkowe węglowodory alifatyczne są na ogół łatwo lotne, gdyż są to pochodne metanu, etanu lub etenu. Halogenowane węglowodory wysokocząsteczkowe mają złożoną strukturę, są mało lotne i trudne do oznaczenia. Są to chlorowane ligniny lub chlorowane substancje humusowe. Są to związki polarne. Oznacza się je jako AOX – absorbujące się organiczne halogeny. Halogenowane węglowodory mogą być syntezowane w nieznacznych ilościach przez organizmy żywe i występują w przyrodzie w postaci naturalnej w małych ilościach. Te węglowodory i ich pochodne są stosowane w przemyśle chemicznym i ze ściekami mogą być odprowadzane do wód powierzchniowych. Powstają one w wyniku działania halogenów na węglowodory.

    Reakcje te zachodzą podczas chlorowania wody i ścieków, podczas bielenia chlorem w przemyśle tekstylnym i papierniczym. Są bardzo toksyczne, często nazywane są ubocznymi produktami dezynfekcji. Wśród węglowodorów halogenowanych największe znaczenie mają trihalometany (THM), zwane także haloformami. Są to związki o ogólnym wzorze CHX3 , gdzie X oznacza halogeny: F, Cl, Br, I. Głównymi przedstawicielami tej grupy są: chloroform (trichlorometan) CHCl3 ; bromodichlorometan HCl2Br, dibromochlorometan CHClBr3 ;bromoform (tribromometan) CHBr3

    Szczególne znaczenie ma powstawanie haloformów w czasie chlorowania wody do picia ze względu na ich dużą szkodliwość dla człowieka. W dużych ilościach powstają też przy chlorowaniu wód używanych w systemach chłodzących elektrowni a także podczas chlorowania ścieków. Haloformy powstają także w wodach powierzchniowych, do których doprowadzane są ścieki zawierające chlor: z fabryk chloru i sody oraz chlorowane wody pochłodnicze. W

    świeżo chlorowanych ściekach stwierdza się (we Francji) stężenia od 26- 600 mg/dm3. Jeżeli trihalometany powstają w reakcji chloru ze związkami organicznymi, to te ostatnie są zawsze prekursorami trihalometanów. Prekursorami są głównie substancje humusowe oraz pochodzenia petrochemicznego. Wykazano też, że chlorofil i glony mogą być prekursorami THM podczas chlorowania tych wód.

    Proces i mechanizm chlorowania nie został ostatecznie wyjaśniony, chociaż najdokładniej zbadano chlorowanie związków humusowych. Reakcja ta obejmuje kilka etapów: jonizację, hydrolizę i halogenowanie. Jest to bardzo wolna reakcja rejestrowana w chemii wody. Przebieg reakcji zależy głównie od pH, dawki chloru, obecności bromu (domieszka chloru), temperatury, rodzaju i stężenia związków organicznych.

    Dawka chloru

    Reakcję chloru z prekursorami THM można podzielić na 3 etapy:

    • -  natychmiastowe zapotrzebowanie na chlor powodowane przez związki organiczne

    • -  reakcja ze związkami organicznymi, która jest liniową zależnością dawki chloru a ilością powstających THM

    • -  dalsze dodawanie chloru powoduje niewielki przyrost THM.

    Dawka bromu
    Obecność bromu zwiększa ilość powstających THM przy danej dawce chloru.
    Temperatura
    Ze wzrostem temperatury zwiększa się ilość THM. W 25 0C tworzy się dwukrotnie więcej chloroformu niż w 30C.

    Zawartość prekursorów

    Ilość powstających THM jest na ogół wprost proporcjonalna do zawartości prekursorów w wodzie. Z tego powodu wprowadzono test THM-PT potencjał tworzenia. 

  • Woda termalna, terma, cieplica, woda geotermalna

    1. Woda: lecznicza, swoista, woda podziemna mineralna lub zwykła, której temperatura na wypływie ze źródła lub odwiertu wynosi co najmniej 20°C. Jest to umowna, przyjęta w Polsce granica pomiędzy wodami termalnymi a niskotemperaturowymi, która wynika z relacji do temperatury ciała ludzkiego i możliwości wykorzystania wód do celów balneologicznych (Dowgiałło, Karski, Potocki, 1969).

    2. Woda o temperaturze wyższej o co najmniej 5°C od średniej rocznej temperatury powietrza w otoczeniu wypływu.

    3. Woda podziemna o podwyższonej temperaturze wykorzystywana lub nadająca się do wykorzystania jako nośnik energii (ogrzewnictwo, produkcja energii elektrycznej) [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa].

  • Woda twarda

    Twardość wody. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

  • Woda użytkowa, woda do celów gospodarczych

    Woda nadająca się do celów konsumpcyjnych i gospodarczych np. dla potrzeb komunalnych (woda pitna), zaopatrzenia przemysłu, hodowli, lub do nawodnień rolniczych. Użytkowane mogą być zarówno wody powierzchniowe jak i wody podziemne, w stanie surowym jak i po przeprowadzeniu uzdatniania. Dla oceny przydatności wody do określonych celów wykonuje się różnego rodzaju analizy wód, wyniki których porównuje się z obowiązującymi normami i przepisami (normy jakości wód). Przy ocenie możliwości użytkowania wód podziemnych, obok jakości ocenia się zasoby wód, podatność wody na zanieczyszczenia i trwałość składu chemicznego. To ostatnie kryterium jest zawsze szczegółowo uwzględniane przy ocenie wód leczniczych, które stanowią specjalną kategorię w. u. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

  • Woda *witriolowa

    Woda: lecznicza, mineralna, siarczanowo-żelazista o bardzo niskim pH. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

  • Dezodoryzacja

    Proces usuwania nieprzyjemnych zapachów z cieczy oraz gazów.

  • Woda zasolona

    Woda o podwyższonej mineralizacji i wyraźnie słonawym lub słonym smaku; zawartość jonu Cl- w w. z. wynosi co najmniej 1000 mg/dm3. [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

  • Woda zgazowana

    Woda zawierająca znaczną ilość nierozpuszczonego gazu w postaci pęcherzyków. Przykładem w. z. jest szczawa [Słownik hydrogeologiczny, PIG 2002, Warszawa]

Tagi